vrijdag 29 april 2022

I. Herbert Witzenmann en het Willehalm Instituut

Herbert Witzenmann (1905-1988) had in zijn jeugd ontmoetingen met Rudolf Steiner die doorslaggevend werden voor het vinden van zijn eigen ontwikkelingsweg. Hij nam de oorspronkelijke intenties van Rudolf Steiner op, zoals deze ze in zijn autobiografie beschrijft ("mijn poging door het natuurwetenschappelijke denken heen tot de geestelijke wereld te leiden”).            

Na afloop van zijn academische studies (hij studeerde muziek, kunstgeschiedenis, machinebouw en filosofie o.a. in Heidelberg bij Karl Jaspers), was Witzenmann tientallen jaren lang werkzaam in de leiding van een industriële onderneming. Na het einde van de tweede wereldoorlog gaf hij voordrachten en trad hij op als docent en schrijver (hij was tevens enige jaren redacteur van het tijdsschrift "Die Drei" in Stuttgart) .
            
In 1963 werd hij door Albert Steffen, de Zwitserse dichter en plaatsvervanger van Rudolf Steiner als eerste voorzitter van de "Allgemeine Anthroposophische Gesellschaft", benoemd tot bestuurslid van deze vereniging. In het kader van de Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap aan het Goetheanum nam hij de leiding over van de "Sectie voor sociale wetenschap".
            
Vanaf 1968 ontstonden er in verband met de zog. boekenkwestie (waarop in dit geschrift wordt ingegaan) tussen Witzenmann en de overige bestuursleden ernstige en blijkbaar onoverbrugbare verschillen van opvatting over het wezen van de Antroposofische Vereniging en de Vrije Hogeschool. Dit leidde tot een breuk en in 1972 werd het hem en zijn medewerkers (waaronder vooral de leden van de als werkgroep op inhoudelijk gebied in 1968 te Dornach opgerichte "Arbeitskreis zur geistgemäben Durchdringung der Weltlage”) onmogelijk gemaakt hun werkzaamheden verder binnen het Goetheanumgebouw te verrichten. Vervolgens zette hij in de zin van de ideële Hogeschool en met de onverminderde steun van zijn medewerkers zijn sectiewerk tot aan het einde van zijn leven voort.
            
In 1973 stichtte hij in Dornach als kern van de uit zijn werkzaamheid als leraar voortvloeiende ideeëngemeenschap het "Seminar für freie Jugendarbeit, Kunst und Sozialorganik", waarvan hij ook de leiding overnam. Na zijn dood werd het door hem opgerichte Seminar werd onder die naam door zijn vroegere secretaris, de Zwitserse schrijver en filmmaker Reto. A. Savoldelli voorgezet. Er werd een Witzenmann Centrum in Dornach in het leven geroepen en in zijn geboortestad Pforzheim, Duitslandwerd werd de "Witzenmann gemeinmützige Stiftung” opgericht om zijn omvangrijke werk uit te geven, dat door het al zo’n twintig jaar eerder in Dornach opgerichte Gideon Spicker Verlag (nu ook in Dornach) gepubliceerd wordt.   Een deel daarvan is inmiddels in verschillende landen vertaald. In vele landen blijken er bovendien culturele centra en werkgemeenschappen te bestaan die op de door Witzenmann ontwikkelde “struktuurfenomenologische” grondslag van een moderne vertegenwoordiging van de geestes- of graalwetenschap zoals Rudolf Steiner zijn antroposofie genoemd heeft, werken.

* * *


Het Willehalm Instituut is genoemd naar de titel en hoofdfiguur van Wolfram von Eschenbachs heldendicht over de Frankische stichter van het Oranjehuis in Zuid-Frankrijk, een paladijn van Karel de Grote en beschermheilige van het Keltische christendom èn de ridders, die volgens de bevindingen van de Zwitserse antroposoof Werner Greub in zijn door het Willehalm Instituut uitgegeven boek Willem van Oranje,Parzival en de Graal – Wolfram von Eschenbach als historicus een wezenlijke rol in zowel de ontstaansgeschiedenis alsook in de handeling van het graalverhaal van Parzival heeft gespeeld. 

Het Willehalm Instituut werd in 1985 te Arlesheim, Zwitserland door een vroegere naaste medewerker van Herbert Witzenmann, Robert Jan Kelder in het leven geroepen in verband met een tentoonstelling over het 200-jarige bestaan van de Arlesheimer Hermitage als Engelse tuin. In deze tentoonstelling werd voor het eerst het graalonderzoek van Werner Greub over dit oeroude Keltische mysteriegebied, dat reeds door Rudolf Steiner als het centrale graalgebied in de 9de eeuw werd gekenmerkt,  in het openbaar bekend gemaakt. In 1986 verhuisde het toen nog Eremos (oud-Grieks voor kluizenaar) geheten instituut naar Amsterdam, waar het o.m. de vertaling, uitgave en bevordering van het werk van Herbert Witzenmann tot zijn doelstellingen toevoegde. Een overzicht van de sindsdien door het Instituut verrichte werkzaamheden bevindt zich op http://www.willehalm.nl onder Fonds en http://willehalminstituut.blogspot.com

Bij de boekhandel De Zaailing te Amsterdam kunnen de door het Instituut uitgegeven boeken van Herbert Witzenmann, te weten De Deugden (ook in het Engels als The Virtues), De rechtvaardige prijs en Geldordening als bewustzijnskwestie besteld worden. Op de blog Een nieuwe economische orde is de voortgang te bekijken van deze binnenkort verschijnende publicatie (Update: inmiddels verschenen; de presentatie in de Beurs van Berlage op 29 september 2014 is op YouTube te zien).  Op willehalm@gmail.com zijn voorgenoemde boeken en de sociaal-esthetische studies nr. 1 De Oergedachte en nr. 2 Vormgeven of beheren direct van het Instituut te bestellen. Voor samenwerking met of ondersteuning van de verdere werkzaamheden van de Willehalm Stichting op een of andere manier kan ook via dit adres contact opgenomen worden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten